Alles over hemi knie protheses
Wat is een halve knieprothese?
Een halve kunstknie of halve knieprothese wordt ook wel een ‘hemi knieprothese’ genoemd. De knieprothese wordt gevormd door 2 metalen componenten met een plastic schijfje ertussen, die samen het bot en kraakbeen in de knie vervangen op de plek waar het versleten is.
Verschil halve knieprothese en totale knieprothese
Er zijn verschillende manieren om slijtage van de knie te behandelen:
Halve knieprothese. Een halve knieprothese vervangt alleen het deel van de knie waar kraakbeen versleten is (meestal alleen aan de binnenkant van de knie). Hierdoor blijven delen die nog goed zijn intact. Met een halve knieprothese behoud je dus meer van je eigen kniegewricht.
Totale knieprothese. Bij een totale knieprothese wordt het gehele kniegewricht vervangen: zowel het gedeelte van het dijbeen als het scheenbeen. Dit is nodig als de slijtage zowel in de binnen- als buitenkant van het kniegewricht zit.
Meer weten over de voor- en nadelen van een halve knieprothese?
Knieprothese materiaal
Een halve kunstknie is gemaakt van metaal, waar meestal kobalt-chroom of titanium in zit verwerkt. Er wordt tussen de metalen componenten ook een plastic schijfje geplaatst, dat gemaakt is van polyethyleen. Polyethyleen is een zeer slijtvast materiaal dat bij normaal gebruik een leven lang meegaat.
Halve knieoperatie
Knieoperatie
Bij een halve knieprothese wordt tijdens de operatie zowel de boven- als onderkant van de knie vervangen, maar alleen aan de versleten binnenzijde van de knie.
Bij het plaatsen van de prothese wordt een snee gemaakt van 10 tot 15 cm over de binnenzijde van de knie aan de kant die versleten is.
Het gedeelte van de knie waar kraakbeen door artrose verdwenen is (en de slijtage dus zit), wordt vervangen door een metalen prothese op boven- en onderbeen met een plastic schijfje ertussen. Het plastic schijfje dient als een soort schokdemper, die de functie van het versleten kraakbeen overneemt.
Video knieoperatie
Hoelang duurt de operatie en de opname?
De operatie zelf duurt minder dan een uur, maar door de voorbereiding en nabehandeling, bent u er wel een heel dagdeel mee bezig. De operatie is eventueel mogelijk in dagbehandeling, maar de meeste personen verblijven een nacht in het ziekenhuis.
Meer weten over het herstel na een knieprothese?
Nieuwe knie complicaties
Ondanks dat het uitvoeren van een halve knieoperatie meestal probleemloos verloopt, kunnen er wel soms complicaties optreden. De operatie van de halve knieprothese brengt vergelijkbare risico’s met zich mee als bij de operatie van een totale knieprothese. Deze risico’s zijn:
Infectie;
Nabloeding;
Trombose;
Een botbreuk;
Loslating;
Zenuwbeschadiging.
Toch zijn de complicaties van een halve knieoperatie bewezen minder frequent en is de functionele uitkomst beter dan bij een totale knieoperatie als een ervaren operateur (die meer dan 50 halve kunstknieën per jaar plaatst) de operatie uitvoert.
Het zeldzame risico op overlijden na een knieprothese is ook bewezen lager bij een halve knieoperatie dan bij een hele knieoperatie.
Zenuwbeschadiging na knieprothese
Zenuwletsel is een zeldzame complicatie die kan optreden na een knieoperatie. Rond de knie zitten veel bloedvaten en zenuwbanen. Als de chirurg deze tijdens de operatie raakt, kunnen ze beschadigd raken. U merkt zenuwletsel na een knieoperatie door tintelingen, doofheid of een klapvoet (moeite met het optillen van de voet of de tenen). De kans is groot dat, als dit voorkomt, het tijdelijk van aard is en vanzelf weer bijtrekt.
Herstel na knieprothese
Knieoperatie herstel
In het begin van de revalidatie is door zwelling nog een warme, pijnlijke knie te
verwachten, maar na de eerste paar maanden is er ook verlichting van de eerdere
artrose pijn en geleidelijk steeds beter functioneren van de knie in het dagelijks leven.
Herstel wond
De wond moet eerst goed genezen:
Douche alleen als de wond dicht is: tot die tijd kunt u zich wassen aan een wastafel;
Douchen na afhalen van het drukverband op dag 2 is mogelijk als de pleister
droog blijft;
Bij het douchen de pleister alleen blootstellen aan spatwater maar niet
doorweken;
Pleister mag 2 weken op de wond blijven zitten als deze droog blijft;
Rook niet tot de wond is genezen: dat kan een infectie veroorzaken. Het
allerbeste is om roken voor de knieoperatie helemaal te stoppen.
Belasting knie
In ieder geval de eerste drie maanden mag u de knie niet te zwaar belasten. Onder
begeleiding van de fysiotherapeut gaat u revalideren. U loopt eerst op krukken en krijgt
oefeningen om de knie te buigen en te strekken.
Een aantal richtlijnen:
Oefen het strekken van de knie goed. Gebruik in bed dus geen kussen onder de knie;
Zit op een iets hogere stoel. Zo kan de knie strekken;
Koel met gel packs. Dat kan fijn zijn tegen het warme en pijnlijke gevoel;
Bouw het lopen op krukken af. Loop eerst op twee krukken, probeer vervolgens naar één kruk te gaan;
Pas op met omdraaien. Draai niet om als u op de voet van het geopereerde been staat;
Ga niet door uw hurken. Dat kan de knie nog niet aan;
Buk voorzichtig. Gebruik desnoods een een ‘helpende hand’ (beschikbaar bij een thuiszorgwinkel);
Gebruik één kruk en een leuning bij het traplopen. Als u naar boven loopt zet u eerst uw gezonde been op de traptrede en vervolgens het geopereerde been samen met de kruk. Naar beneden zet u eerst de kruk op de trede, vervolgens uw geopereerde been en dan uw gezonde been;
Blijf op gewicht. Als u te zwaar wordt, dan kan de pijn terugkomen en de prothese eerder gaan slijten of loslaten.
Herstel knieoperatie: hoe lang duurt het?
In de eerste 2 maanden is de meeste wondpijn en afname van de zwelling te
verwachten. Na een paar maanden is het mogelijk om de normale dingen gewoon weer te
doen met de knie. Fietsen en autorijden kan meestal na ongeveer 6 tot 8 weken weer en na
meer dan een jaar is wat betreft de functionaliteit meestal het volledige herstel bereikt.
Buiging van de knie na knieprothese
Een deel van de mensen met een halve kunstknie kan wel op de knieën zitten, maar toch blijft de knieschijf bij diep knielen vaak gevoelig doordat deze over kunstmateriaal heen
beweegt. Knielend werk of piekbelasting (zoals bijvoorbeeld bij hardlopen) wordt afgeraden wegens een grotere kans op slijtage of loslating van de knieprothese.
Gewoon wandelen en intensief fietsen is uiteindelijk weer mogelijk, maar halve kunstknieën zijn niet ontworpen voor hardlopen of zwaar knielend werk.
Gemiddeld is er met een halve knieprothese 10 tot 15 graden meer diepe kniebuiging mogelijk dan met een hele knieprothese.
Litteken halve knieprothese
Aangezien bij een halve knieoperatie een kleiner deel van de knie wordt vervangen en er dus een kleinere wond is, gaat het herstel ook sneller en is het litteken kleiner dan bij een totale knieprothese.
Revisie knieprothese
Bij een revisie van de knieprothese moet (een gedeelte van) de knieprothese vervangen worden door een nieuwe knieprothese bijvoorbeeld vanwege infectie, instabiliteit of loslating. Dit is een intensievere operatie en geeft moeizamer herstel dan bij de eerste knieoperatie.
Dit komt gelukkig niet vaak voor: na 10 tot 15 jaar is slechts 1 op de 10 patiënten voor een tweede keer aan dezelfde knie geopereerd. Bij een eventuele revisieoperatie is de halve knieprothese overigens vaak nog te vervangen door een gewone totale knieprothese.
De voordelen en nadelen van een halve knieprothese
U kunt zelf nagaan of een halve knieprothese bij uw situatie past. Om die keuze te maken, is het belangrijk om de voor- en nadelen van een halve knieprothese te weten.
Voordelen halve knieprothese*
Functionaliteit. Mensen met halve kunstknieën bereiken een hoger functieniveau in het dagelijks leven en bij sport, en er is diepere kniebuiging mee mogelijk dan bij een totale knie prothese;
Meer ‘eigen knie gevoel’. Knieoperaties met een halve kunstknie hebben een betere uitkomst met meer ‘eigen knie gevoel’ doordat een groter deel van de knie behouden blijft;
Kortere operatie. Een halve kunstknie wordt geplaatst in kortere operatietijd met minder pijn na de operatie en een korter verblijf in het ziekenhuis;
Kleiner litteken. Er wordt bij de operatie een minder grote snee gemaakt, wat zorgt voor een kleiner litteken met minder spierschade en minder bloedverlies;
Minder complicaties. U bent sneller mobiel, en er zijn bij plaatsing van de halve kunstknie door een ervaren operateur bewezen minder complicaties;
Minder risico. Het zeldzame risico op overlijden na een halve kunstknie is bewezen lager dan na een totale kunstknie.
*Uiteraard gelden bovenstaande voordelen bij een goede indicatiestelling en plaatsing door een ervaren orthopeed.
Nadelen halve knieprothese
Niet altijd mogelijk. Een halve kunstknie is niet bij iedereen mogelijk: bijvoorbeeld niet bij een kapotte kruisband, reuma of aanwezigheid van slijtage ook op andere plekken in de knie.;
Er is een leercurve voor de operateur. Vanaf meer dan 50 operaties per jaar zijn er betere uitkomsten voor een ervaren operateur;
Niet zonder risico’s. Dezelfde complicaties als bij een hele kunstknie zijn mogelijk: o.a. infectie, trombose, botbreuk, loslating;
Nooit volledig eigen knie. Ook een halve knieprothese blijft kunstmateriaal en voelt nooit precies hetzelfde als uw eigen knie.
