Vragen over knie artrose
Artrose is slijtage van het kraakbeen in het gewricht. Door een aantal factoren kan er vervroegde artrose optreden: kraakbeenbeschadiging door een beenbreuk, eerder kruisband- en meniscusletsel, overgewicht, een afwijkende beenstand (een fors O-of X-been), infectie of systemische afwijkingen zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis. Doe de test om te ontdekken of u mogelijk artrose in de knie heeft.
U kunt zeker zelf een aantal zinvolle dingen doen tegen artrose. Niet-operatieve behandeling is bewezen effectief bij beginnende artrose. Niet-operatieve behandeling is een combinatie van onder andere dagelijkse bovenbeentraining (met fysiotherapie indien nodig), activiteiten aanpassing (meer fietsen en minder ver lopen), gewichtsreductie (boven een BMI van 30), pijnstilling, eventueel een standcorrigerende kniebrace, injecties en voedingssupplementen (bijvoorbeeld vitamine D).
De voordelen van een halve knieprothese zijn sneller herstel door een kleinere incisie en een meer spier-en gewrichtssparende behandeling. Tevens wordt door het gebruik van minder kunstmateriaal de oorspronkelijke kniefunctie beter behouden en een meer ‘eigen knie’ gevoel bereikt. Zie hier alle voordelen op een rij.
De halve knieprothese operatie heeft dezelfde risico’s als na een totale knieprothese: infectie, trombose, botbreuk en loslating. Het zeldzame risico op overlijden na een halve kunstknie is echter bewezen lager dan na een hele kunstknie. Zie hier alle nadelen op een rij.
Als artrose klachten zeer beperkend zijn in het dagelijks leven (met beperking van loopafstand, startklachten, ochtendstijfheid en nachtpijn) dan kan een knie operatie zinvol zijn. Tevens dient de gewrichtsspleet op de röntgenfoto volledig bot op bot versleten te zijn, en moet niet-operatieve behandeling eerder op juiste wijze zijn toegepast.
Vragen over de operatie
Niet elke orthopeed is opgeleid met het uitvoeren van halve kunstknieoperaties. Tevens is er een leercurve van minimaal 50 operaties per jaar, waarboven de uitkomst van een halve knieprothese bewezen beter is.
In het begin van de revalidatie is door zwelling nog een warme, licht pijnlijke knie te verwachten, maar ook al verlichting van de eerdere artrosepijn en een betere functie in het dagelijks leven (na een paar maanden de normale dingen er weer mee kunnen doen). Rustig wandelen en intensief fietsen is uiteindelijk weer mogelijk, maar halve kunstknieën zijn niet ontworpen voor hardlopen of zwaar knielend werk.
Technisch kunt u op de knieën zitten en doet een deel van de mensen met een halve kunstknie dat ook wel eens in het dagelijks leven. Bij de meeste mensen blijft de knieschijf ook na de operatie echter gevoelig in zwaar belaste buiging (maar veel minder dan met een hele knieprothese), en ook wordt diep knielend werk afgeraden om vervroegde slijtage of loslating te voorkomen. Gemiddeld is er met een halve knieprothese 10 tot 15 graden meer diepe kniebuiging mogelijk dan met een hele knieprothese.
De operatie zelf duurt qua snijtijd minder dan een uur, echter door de voorbereiding en nabehandeling, bent u er een heel dagdeel mee bezig. De operatie is mogelijk in dagbehandeling voor mensen zonder hart-, vaat-, long- of suikerziekte, die er zelf voor gemotiveerd zijn en een partner thuis hebben. De meeste mensen zullen echter een nacht in het ziekenhuis verblijven.
De risico’s van een halve knieprothese zijn hetzelfde als bij een totale knieprothese, zoals infectie, trombose, botbreuk, vaat- of zenuwletsel en loslating. Het zeldzame risico op overlijden na een kunstknie is echter bewezen lager na een halve knieprothese dan na een hele knie prothese.
Zenuwletsel is een hele zeldzame complicatie die kan optreden na een knieoperatie. U merkt zenuwletsel na een knieoperatie door tintelingen, doofheid of een klapvoet (moeite met het optillen van de voet of de tenen). De kans is groot dat, als dit voorkomt, het tijdelijk van aard is en vanzelf weer bijtrekt.
Er moet juist NIET gekozen worden voor operatieve behandeling met een halve kunstknie bij patiënten met een nog milde artrose zonder volledige gewrichtsspleetversmalling op de röntgenfoto, bij instabiliteit door een eerder gescheurde kruisband, bij slijtage ook in andere delen van de knie, bij zeer forse standsafwijkingen of bij systemische afwijkingen zoals reumatoïde artritis.
Nee, ook 80 en 90 jarigen hebben bij de juiste indicatiestelling dezelfde voordelen als een jongere knie artrose patiënt die heeft van een halve kunstknie. Door beperkt bloedverlies en kortere operatietijd (met minder pijn en snellere mobilisatie erna) heeft een hemi knieprothese op hogere leeftijd zelfs lager risico op complicaties zoals een hartaanval of trombose dan een hele kunstknie.
Wil je meer weten waarom mensen boven de 75 jaar sneller herstellen na een halve kunstknie dan na een totael knie prothese?
Lees het onderzoek in de link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28215968/
Even lang als een hele kunstknie indien geplaatst door ervaren knie orthopeed. Na 15 jaar is minder dan 1 op de 10 patiënten voor een tweede keer aan dezelfde knie geopereerd om uiteenlopende redenen, zoals infectie, slijtage, botbreuk of loslating. Wilt u nog meer weten over hemi knie protheses? Lees dan dit Engelstalige wetenschappelijke artikel met een samenvatting van recent wetenschappelijk onderzoek op dit gebied.
Bij de juiste indicatiestelling voor een halve kunstknie is het zeldzaam dat het andere kniecompartiment in die mate slijt, dat ook die helft vervangen moet worden. Technisch is het dan ook mogelijk om aan de andere zijde van het gewricht een halve kunstknie te plaatsen met nog steeds het behoud van de eigen kruisbanden.
Bij een tweede ingreep is een goed geplaatste halve knieprothese meestal te vervangen door een ‘normale’ hele knieprothese.
Vragen over de revalidatie
Ja, de eerste paar maanden na de operatie is door de bloeduitstorting in het gewricht een gezwollen en nog gevoelige knie te verwachten. Belasting moet dan goed gedoseerd worden en koelen met gelpacks kan prettig zijn.
Dit is zeer wisselend per patiënt en kan variëren van minimaal 2 tot ongeveer 6-8 weken na de operatie. U bouwt het lopen op krukken af: u gaat van twee krukken naar één kruk en dan voorzichtig zonder krukken.
Fietsen mag zodra de eerste zwelling is afgenomen en een diepe buiging mogelijk is, tevens moet de op- en afstappen veilig zijn. Voor autorijden geldt dat het lopen buiten zonder krukken gaat en dat zelfstandig een noodstop gemaakt kan worden.
In de eerste 2 maanden is de meeste wondpijn en afname van zwelling te verwachten en na meer dan een jaar is wat betreft functie het volledig herstel bereikt.
Laag intensief sporten zoals wandelen, fietsen, fitness, tennis en zwemmen is voor de meeste mensen met een halve kunstknie goed mogelijk, maar diep knielen en piekbelasting zoals bij hardlopen moet vermeden worden. Er is ook een kleiner deel zeer actieve hemi knieprothesepatiënten die meer intensieve sporten zoals schaatsen, skiën en hockey weer oppakken.
Nee, niet bij een standaard behandeling van de tandarts of mondhygiënist. In het zeldzame geval van een kaakabces of geïnfecteerde wortelkanaalbehandeling is het echter wel noodzakelijk om antibiotica te nemen.
Ja, dat is mogelijk, maar de standaard veiligheidscontrole procedure kan gewoon gevolgd worden (er is geen prothesepas nodig).
Ja, ondergaan van een MRI-of CT-scan is geen probleem met een halve kunstknie.
